Programma 7 | Duurzaam en gezond Zeewolde

Voor speerpunten 10 tot en met 14 geldt: Kwartiermaken als eerste stap in 2023. Agrarisch hebben we nu nog geen expertise in huis. Breed onderwerp. Heeft gelet op het ontbreken van een duidelijk doel en eindtijd alle kenmerken van een opgave. Eerste stap is kwartiermaken om te bekijken wat er nu echt vereist is en waar het vraagstuk precies over gaat.

Er is voor gekozen om dit onderwerp in tijd op te schuiven, vanwege drie redenen. Ten eerste bleek bij de start van de inventarisatie dat de provincie Flevoland aan een Visie landelijk gebied werkte. Om geen dubbel werkt te doen, wil Zeewolde de resultaten van dat onderzoek gebruiken. Ten tweede is door de wissel van het kabinet een duidelijke verschuiving geweest in het landelijk beleid. Ook door deze verandering is er een tijdelijke pas op de plaats gemaakt, om te kijken wat nieuwe landelijke doelstellingen en aanpak worden. Ten derde was de ambtelijke capaciteit beperkt. In 2025 zal aan de inventarisatie gestart worden met als vertrekpunt de visie op landbouw vanuit de provincie  en de dan bekende landelijke richtlijnen. Er zal dan ook organisatorisch bekeken worden hoe dit vraagstuk goed invulling te geven. 

Inventariseren welke opgaven er voor de agrarische sector liggen, zoals natuurbescherming, biodiversiteit, natuurinclusief, stikstof, landbouwtransitie, energietransitie, bodemdaling, wateropgaven (overlast en beschikbaarheid), bedrijfsopvolging, klimaatadaptieve maatregelen, dierenwelzijn en ruimteclaims van buitenaf op het buitengebied. Met agrarische ondernemers in gesprek om te begrijpen waar hun zorgen liggen en welke oplossingsrichtingen zij zien.

Start in 2024 lokaal. Al wel een rol gepakt in het Flevolands Programma Landelijk Gebied en het (provinciale) gebiedsproces Bodemdaling.

Heeft relatie met 10.1.1: Er is voor gekozen om dit onderwerp in tijd op te schuiven, vanwege drie redenen. Ten eerste bleek bij de start van de inventarisatie dat de provincie Flevoland aan een Visie landelijk gebied werkte. Om geen dubbel werkt te doen, wil Zeewolde de resultaten van dat onderzoek gebruiken. Ten tweede is door de wissel van het kabinet een duidelijke verschuiving geweest in het landelijk beleid. Ook door deze verandering is er een tijdelijke pas op de plaats gemaakt, om te kijken wat nieuwe landelijke doelstellingen en aanpak worden. Ten derde was de ambtelijke capaciteit beperkt. In 2025 zal aan de inventarisatie gestart worden met als vertrekpunt de visie op landbouw vanuit de provincie  en de dan bekende landelijke richtlijnen. Er zal dan ook organisatorisch bekeken worden hoe dit vraagstuk goed invulling te geven. 

Samen met de provincie aandacht vragen voor de vraagstukken van en ontwikkelingen in Zeewolde.

Zeewolde is sinds eind 2023 actief betrokken bij de Strategische Agenda Flevoland, de rijk regio samenwerking van Flevoland. Hierin werken de 8 Flevolandse overheden samen met het rijk. Zowel ambtelijk als bestuurlijk is er deelname vanuit Zeewolde bij de tot stand komen en uitvoering van deze strategische agenda. Op deze manier krijgen de ontwikkelingen provinciaal en landelijk aandacht.   

We zoeken samenwerking met onder andere LTO, Flevolands Agrarisch Jongeren Kontakt, Bdeko (Biologisch Dynamisch en Ekologische boeren) , de regiogemeenten en met de provincie. We verkennen hoe we in gezamenlijkheid tot een toekomstbestendige sector komen.

Er is afstemming met LTO zuidelijk Flevoland. Verkenning van uitbreiding van netwerk en contact leggen met informele netwerken die er zijn, volgt in 2025.

"Bewustwording creëren, door het eten van lokaal voedsel onder de aandacht brengen
Lokale boeren en inwoners met elkaar in verbinding brengen
Bekijken hoe we de verkoop van streekproducten uit het buitengebied kunnen intensiveren
Ontmoetingsmomenten opzetten waarbij producten van de lokale boeren centraal staan
Het stimuleren van initiatieven zoals Heerenboeren of de Flevour Box
Blijven participeren in voedsel gerelateerde programma’s van Duurzaam Door."

Het duurzaamheidskompas is in 2023 vastgesteld. In dit duurzaamheidskompas is het onderwerp bewustwording en het stimuleren van streekproducten opgenomen. In 2024 zijn de onderwerpen vanuit het duurzaamheidskompas verder uitgewerkt in het uitvoeringsplan Duurzaamheid. 

In dit visiedocument is een uitvoeringsagenda (uitvoeringsplan duurzaamheid) opgenomen voor de komende 4 jaar waar we ons op gaan richten. 

Het uitvoeringsprogramma, behorend bij het Duurzaamheidskompas,  is vastgesteld door het college van B&W op 16 juli 2024. De gemeenteraad is hierover in oktober 2024 geïnformeerd middels een raadsinformatiebrief.

Bekijken waar mogelijkheden zijn voor uitbreiding van energiewinning door zon en biogas/groen gas.

Deelname aan AO (Algemeen Overleg) provinciale Energievisie Flevoland en diverse bouwstenen RES. Terugkoppeling en besluitvorming vindt plaats in Energy Board (voorheen BO RES/energie). Voor het onderdeel zon hebben we een digitale monitoringstool ontwikkeld die als input wordt gebruikt voor het provinciaal overleg.

Verkennen hoe een eventueel nieuw 380KV (hoogspanningslijn) tracé een meerwaarde voor Zeewolde kan zijn.

Deelname aan AO 380 kV inpassing. Het betreft een RCR waardoor de minister van EZK bevoegd gezag is. De invloed van andere overheden, waaronder individuele gemeenten is daarmee beperkt. Terugkoppeling m.b.t. voortgang vindt plaats in Energy Board (voorheen BO RES/energie).

In 2024 is in overleg met andere overheden gewerkt aan een regioadvies voor een voorkeurstracé voor de 380 kV inpassing. Dit regioadvies bood onvoldoende garantie voor de gemeente Zeewolde voor een goede ruimtelijke inpassing op Zeewoldens grondgebied. Daarom heeft Zeewolde ervoor gekozen om een eigen advies in te dienen bij de minister van KGG.

In 2025 wordt een vervolg gegeven aan het project.

Voortzetting van de duurzaamheidsleningen.

In 2022 en 2023 is het verstrekken van duurzaamheidsleningen ongewijzigd voortgezet.

Op basis van een analyse van de in 2022 en 2023 verstrekte leningen en een evaluatie met SVn, is geconcludeerd dat de aangevraagde leningen hoger werden. Dit heeft te maken met het feit dat inwoners meer maatregelen tegelijk willen nemen. Daarom is geadviseerd om het  te lenen bedrag te verhogen van € 15.000,- naar € 25.000,-. B&W heeft dit advies gevolgd.

Door het inhuren van een ecoloog worden keuzes voor groen (en de daaruit voortvloeiende consequenties) nog bewuster genomen. In de Polderwijk en nog te ontwikkelen inbreidingslocatie(s) zoals Vlierbes, wordt hier verder invulling aan gegeven.

De ecoloog vertegenwoordigt het perspectief en de belangen van de natuur (wilde dieren en planten) in de gemeente. Bij de inrichtingsplannen van nieuwe wijken geeft de ecoloog advies vanuit dit perspectief. De ecoloog zorgt ervoor dat het biodiversiteitsbeleid en de natuurwetgeving (Omgevingswet) worden meegenomen in de besluitvorming. De ecoloog adviseert over de groene structuren in de wijk, waarbij het doel is om die aan te sluiten op bestaande groenstructuren. Op deze manier ontstaat er een robuust leefgebied voor stedelijke dieren (bijvoorbeeld vogels en vleermuizen). Ook adviseert de ecoloog over de waarde van groen voor inwoners (gezondheid, beweging, natuurbeleving). De ecoloog bied alternatieven, die zowel voor mens als natuur gunstig uitpakken. 

Met het opnieuw uitvoeren van een klimaatstresstest brengt de gemeente risicoplekken in beeld. Deze test brengt naar voren waar het bij te verwachten toekomstige extremere weersomstandigheden (overstromingen, wateroverlast, droogte en hitte) mis gaat.

In 2022 is de tweede (innovatieve) klimaatstresstest uitgevoerd. Hieruit zijn enkele locaties naar voren gekomen zoals het gebied van de Waterlinie, het gebied van de Ossenkampweg, het (winkel) centrum en Corridor. Deze projecten zullen vanaf 2025 tot en met 2028 worden opgepakt. 

In kaart brengen, monitoren en stimuleren biodiversiteit, om te zorgen voor een grotere diversiteit in ons groenaanbod in Zeewolde.

Biodiversiteitsplan 1 is vastgesteld in 2021. Daarin is de ambitie t.a.v. natuur aangegeven voor heel het gemeentelijke grondgebied. Op dit moment wordt gewerkt aan de biodiversiteitskaart. Daarin is Zeewolde opgedeeld in wijken en buurten. Per wijk/buurt is aangegeven welke kansen en mogelijkheden er liggen voor het vergroten van de biodiversiteit. Dit plan wordt in 2025 afgerond. 

Het tegengaan van uitheemse soorten (exoten) om geen schade aan te richten aan de inheemse soorten. 

Diverse planten (grote berenklauw en Japanse duizendknoop) worden, indien gesignaleerd, bestreden. Er wordt gewerkt aan een programma om vast te leggen waar de planten staan zodat deze bestreden kunnen worden en gecontroleerd of bestrijding effect heeft.

Ervaring opdoen met het klimaatbestendig maken van Zeewolde, met de te hanteren uitgangspunten, maatregelen, normen, kosten, opbrengsten en bijdragen derden. Dit vanuit het besef dat dit een eerste stap is naar een klimaatbestendig Zeewolde.

In de Waterbuurt, Edelstenenbuurt, het Centrumcarré en in de toekomst ook de Botenbuurt zijn klimaatbestendige maatregelen meegenomen in de ontwerpen. Doordat er per locatie maatwerk geboden wordt, en niet in iedere buurt dezelfde maatregelen getroffen worden is het een lerend proces. Zo doen we ervaring op met bijvoorbeeld de werking van het groen parkeren. 

In overleg en samenwerking met de inwoners van Zeewolde komen tot oplossingen om de scheidingsresultaten van de huishoudelijk afvalstromen te verbeteren.

De gemeenteraad is geïnformeerd over en meegenomen in de ontwikkelingen op het gebied van de inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval. Doel is om te komen tot een Recycleplan voor de jaren 2025-2030. Naar verwachting neemt de gemeenteraad hierover in Q1 van 2025 een besluit.

Kleine initiatieven starten waarmee inwoners hun ecologische voetafdruk kunnen verkleinen. Kleine initiatieven starten die de biodiversiteit vergroten.

We hebben afgelopen jaar verschillende kleine initiatieven gestart om inwoners te helpen hun ecologische voetafdruk te verkleinen en de biodiversiteit te vergroten. Een van de grootste acties was onze deelname aan het NK Tegelwippen, waarbij we inwoners hebben gestimuleerd om hun tuin te vergroenen door tegels te vervangen door planten. Met de Tegeltaxi, die dit jaar vaker heeft gereden, hebben we het voor mensen makkelijker gemaakt om hun tegels af te voeren, wat ervoor zorgde dat een aanzienlijke hoeveelheid bestrating verdween en plaatsmaakte voor groen. Dit draagt bij aan het verminderen van hittestress en wateroverlast en helpt tegelijkertijd bij het vergroten van de biodiversiteit. Bovendien hebben we de Steenbreek-IVN-acties afgelopen jaar georganiseerd in het kader van de week van de huismus. Zo hebben we plantenpakketten uitgedeeld en nestkastjes geschilderd en andere activiteiten voor de jeugd georganiseerd die bijdragen aan de biodiversiteit, zoals het rijgen van pindakettingen en het maken van zaadbommetjes. Daarnaast zijn er dergelijke activiteiten georganiseerd met IVN in de buurten waar integraal onderhoud zijn gepleegd.

Daarnaast hebben we in samenwerking met basisscholen een klimaatadaptatieproject opgezet, waarbij kinderen en hun ouders bewust werden gemaakt van de effecten van klimaatverandering en het belang van vergroening. Dit project heeft geleid tot concrete aanpassingen op het schoolplein.

Kleine initiatieven starten ten behoeve van klimaatbestendigheid.

Er zijn diverse initiatieven opgestart. Denk aan de deelname aan het NK Tegelwippen, de vergroeningsacties met Steenbreek/IVN, de klimaatmarkt, etc.

Activiteitenkalender opstellen waarbij door het jaar heen allerlei activiteiten geïnitieerd worden, gericht op een meer duurzame manier van leven. 

In samenwerking met het projeccteam Duurzaamheid en team Communicatie wordt hieraan gewerkt.

Samenwerken met organisaties die soortgelijke doelen nastreven.

Binnen het KAF is er veel samenwerking op het gebied van klimaatadaptatie. Daarin wordt dus samengewerkt met (Flevolandse) gemeenten, provincie, Waterschap, maar ook zijn de lijntjes met het Rijk, Veiligheidsregio, GGD kort. Bovendien zijn er stappen gezet om de samenwerking met Vitens op het gebied van waterbeschikbaarheid te intensiveren.

Bij aanpassingen aan de gemeentelijke panden hebben we oog voor klimaatadaptatie.

Klimaatadaptie maakt deel uit van de projectuitwerking.

We voeren energiebesparende maatregelen door volgens ons MeerJaren OnderhoudsPlan (MJOP) duurzaamheid, op de momenten dat we met deze onderdelen aan de slag gaan. Zoals led verlichting, hybride warmtepompen en isolatie. 

Het MJOP voor de periode 2023-2027 is in Q1 van 2024 vastgesteld. 

Verdere elektrificatie van het gemeentelijke wagenpark.

Bij elk nieuw aan te schaffen voertuig is de stelregel "duurzaam tenzij". In de praktijk betekend dat dat er veelal elektrische voertuigen worden aangeschaft.

In onze bedrijfsvoering kijken we kritisch naar duurzame en verantwoorde manieren van werken.

Op kleine schaal zijn er telkens kleine initiatieven en wordt er milieubewust gewerkt (bijv. afvalscheiding, hergebruik en gescheiden afval koffiebekers, minder printen en standaard tweezijdig en in zwart/wit). Deze wijze van werken is inmiddels onderdeel van het gewone werk. 

"Iedere inwoner:
· Heeft de mogelijkheid om kansrijk op te groeien
· Is op weg is naar samenredzaamheid
· Heeft perspectief op (betaald of onbetaald) werk
· Heeft de mogelijkheid om zelfstandig thuis te zijn"

Zie 29.1.1 t/m 29.1.4

Inhoudelijk nog geen verdere actie ondernomen.

Werken aan een sterke verbinding tussen het sociale domein en het gezondheidsdomein door middel van het opstellen en uitvoeren van plannen rondom GALA (Gezond en Actief Leven Akkoord).

In 2024 zijn de 5 ketenaanpakken onderzocht op haalbaarheid. De ketenaanpak valpreventie is na de kick-off samen met de beweegcoaches en fysiotherapeuten uitgerold in Zeewolde. De kick-off van de overige 4 ketenaanpakken heeft eind 2024 plaatsgevonden.

Oog hebben voor de hedendaagse situatie waarbij de kosten voor levensonderhoud stijgen en zo nodig de doelgroepen in het (minima)beleid van Zeewolde herdefiniëren.

De 18-jarigen kaart is uitgebreid met een verwijzing naar een webpagina voor jongeren ter ondersteuning van de financiële zelfstandigheid. Het bereiken van de doelgroep voor de Energietoeslag is verhoogd van 120 naar 130%. Er is een spreekuur specifiek voor senioren toegevoegd aan het Vraaghuis.

Er wordt een armoedeonderzoek met mininaeffectrapportage uitgevoerd op basis waarvan het beleid kan worden herijkt.

Accommodaties beter toegankelijk maken voor mensen met een beperking.

Doorlopend proces.

Voldoende schaduwplekken in de openbare ruimte creëren, waar mensen verkoeling kunnen zoeken bij hele warme periodes.

Is onderdeel bij herinrichting van wijken en buurten in het kader van integraal wijkbeheer. Verder hebben we proactief gekeken naar de hitte-eilanden in het centrum en gaan daar nu voor vergroening/verbetering zorgen.

Een inclusie-panel inrichten met mensen met een beperking die de gemeente gevraagd en ongevraagd helpt om de binnen- en buitenruimte zo toegankelijk mogelijk te maken.

Het opzetten van het inclusie-panel is nog niet gedaan.